Vampierwoorden zuigen het bloed uit de samenleving
Ze strompelen zwijgend over een slijmerig kronkelspoor je tekst binnen. In hun adem ruik je de walmende leegte van hun binnenste al. Ze kreunen vaak een beetje en pas als je ze een spiegel voorhoudt vallen ze door de mand: ze hebben geen reflectie. Vampierwoorden.
Ambtelijke taal
Vampierwoorden zeggen helemaal niks. Ze zuigen het bloed uit de samenleving vanuit hun duistere schuilplekken in beleidsstukken, rapporten en aanbevelingen. Houd een levend, concreet woord voor de spiegel van je geest en er ontstaat een beeld. Zet het naast een vampierwoord en er is niks te zien. Probeer maar. Wat is het vampierwoord: fietsen of gaan? Mailen of communiceren? Of, een fijn voorbeeldje van cluster-vampierwoorden: Afspraak maken of ‘mogelijkheden onderzoeken om een bijeenkomst te plannen waarop voornoemd thema nader kan worden doorgesproken?’ En een paar bloedeloze zombiewoorden: ‘Zouden kunnen proberen’, ‘willen gaan kijken naar’, ‘in de zin van talloze voorbeelden’. Ambtelijke taal. Als er zonlicht valt op een vampierwoord, verdampt het.
Daad bij het woord voegen
Hoe vaak je een alinea met vampierwoorden ook leest, het blijft vaag, er ontstaat geen helder beeld. Er is een grauwe invasie van vampierwoorden in rapporten, aanbevelingen en beleidsstukken van de sociale sector, het hogere management en (semi-)overheid. Ze trekken het bloed uit de tekst en er ontstaat geen concrete betekenis. Dat heeft een onaangename bijwerking. Er moet alsmaar nagedacht worden. Alleen het hoofd wordt aangesproken.
Als een tekst direct een beeld oproept snapt onze geest meteen waar het over gaat. Het hart springt op: ‘Oh ja, boodschappen doen. Gezellig!’ In de buik roeren zich persoonlijke herinneringen waardoor de nieuwe woorden worden getoetst aan de eigen ervaringen: ‘Ik zag laatst van die fijne gekleurde cupcakes die de kinderen zo lekker vinden.’
Zo raakt een tekst hoofd, hart en buik van de lezer en kunnen de voeten in beweging komen: ‘Wat? Willen ze die cupcakes volstoppen met gemodificeerde soja? Daar moet ik wat aan doen!’ Pas als zowel hoofd als hart en buik geraakt zijn willen we de daad bij het woord voegen.
Nieuwe maatregel harteloos
Bij abstracte teksten vol vampierwoorden blijven hart en buik, emotie en eigen ervaring, onaangeraakt. Het hoofd van de lezer is actief en probeert uit alle macht om te zien wat er staat, om toch een weerspiegeling te krijgen van de lege termen waarmee zo’n beleidsstuk vol staat. ‘80% van de ondervraagden geeft aan te maken te hebben gekregen c.q. verwacht te zullen krijgen met een of meerdere negatieve aspecten van de uitvoering van deze maatregel in de persoonlijke leefsfeer.’
Hoe concreter hoe beter
Vampierwoorden! Ondode tekst! Tegen de tijd dat de ambtenaar die dat leest heeft uitgevogeld wat het betekent, is hij zo opgelucht dat hij snel z’n handtekening zet onder de nieuwe maatregel.
Dat zou hij niet doen als er levende woorden hadden gestaan: ‘Geen huisvrouw weet meer hoe ze haar boodschappen moet betalen!’
Hoe concreter hoe beter dus. Omdat er niets schadelijker is voor mensen dan de bloedeloosheid in de samenleving die vampierwoorden veroorzaken.
Gebakken lucht
Houd je eigen teksten tegen het licht en kijk welk woord geen reflectie heeft. Prik er een houten pin doorheen en kijk rustig toe hoe ze oplossen in lucht. Gebakken.
EXTRA
Vampierdaden – om slim te lijken tijdens een vergadering.
Lijk slim met vampierdaden.