“Nee, ik heb mijn aantekeningen nog niet uitgewerkt. Ja, ik weet wel al precies hoe m’n boek moet worden. Maar ja… ik geloof eigenlijk zelf niet echt dat ik een schrijver ben…”
Dat vertelde een schrijfcoachingsklant me.
‘Ik ben geen schrijver’
Hij worstelde al een paar maanden met zijn boek. Een groot gedeelte van het manuscript lag al klaar. Min of meer dan.
Je schrijft een boek immers in drie fases: research en structureren, gezegend schrijven en ambachtelijk schrijven.
In die eerste fase ging hij als een speer. Hij had enorme hoeveelheden kennis vergaard over zijn onderwerp en dat kon hij nog eens aanvullen met jarenlange praktijkervaring. Af en toe schreef hij een half hoofdstuk waardoor ik kon zien dat zijn schrijfstijl ook prima was. Begrijpelijke taal, goede opbouw, heldere structuur.
Waar het mis ging was de middelste fase: het gezegend schrijven, de ‘flow’ wilde maar niet komen. Sterker nog: “Als ik achter mijn toetsenbord ga zitten verkrampen m’n handen letterlijk. Ik durf niet. Ik kan het niet. Ik ben helemaal geen schrijver,” vertelde hij.
Je overtuiging helpt je
De overtuiging dat je geen schrijver bent kan pure onbewuste jokkebrokkerij zijn natuurlijk. Dat blijkt wel uit het feit dat de dingen die je schrijft lekker leesbaar en informatief zijn – zo beoordeel je immers objectief of iemand een schrijver is: op grond van z’n schrijfwerk en niks anders.
We noemen het een ‘writersblock’, maar zo’n ding gaat pas om als je de fundamenten ervan even onderhanden neemt. Laat er even wat moeilijke vragen op los.
Wat levert de overtuiging ‘Ik ben geen schrijver’ op?
Wie geen schrijver is hoeft geen boek te schrijven. De overtuiging ontslaat je dus van de verplichting om werkelijk aan de slag te gaan en dat boek te maken dat op je wacht.
Je hoeft geen tijd in te ruimen voor schrijfwerk, dus je kunt gewoon doorgaan met je leven zoals je het kent en waardeert. En wie geen boek schrijft krijgt ook geen kritiek. Dat is fijn.
Waar komt je writersblock vandaan?
Waar komt die overtuiging ‘Ik ben geen schrijver’ vandaan?
Het kan heel goed zijn dat er ooit een juf of leraar Nederlands misprijzend naar je opstel heeft gekeken en zwijgend het hoofd schudde terwijl die rode pen leeggestreept werd op je tekst. Dat ontmoedigt. Het kan zijn dat je dyslectisch bent en zelfs beledigd werd als je je stinkende best deed om de juiste woorden te vinden voor je gedachten. Het kan ook zijn dat je lijdt aan ‘wetenschap in het voorgeslacht’: academisch gevormde ouders die je altijd hebben voorgehouden dat schrijven geen vak is maar een hobby. Je schrijfdoel is misschien veel te hoog. Of je hebt al eens een boek geschreven en bent bang dat deze nooit zo goed zal worden als de vorige.
EMDR. Zo simpel.
Bij deze schrijver ontdekte ik dat het eigenlijk niks uitmaakt hoe je belemmerende overtuiging in je systeem kwam. Je kunt ‘m direct onschadelijk maken. Wat hij deed was een kwestie van tien minuten: EMDR – Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Wordt gegeven in de reguliere GGZ en bij talloze andere therapeuten die van aanpakken houden. Je zorgverzekeraar vergoedt het vaak ook nog.
EMDR is een snelle methode waarbij een getrainde therapeut je overtuigingen even opnieuw programmeert. Dat gaat volstrekt pijnloos: de belangrijkste ingreep is dat er een tijdje aan beide zijden van je hoofd met de vingers geknipt wordt. Of je krijgt een koptelefoontje op dat aan beide kanten geluidjes maakt terwijl jij vertelt. Klaar.
Huh? Zo simpel? Jawel. Zo simpel. En werkt dat dan? Jawel.
‘Na het weekeinde is mijn boek af.’
Twee weken na zijn EMDR-sessie sprak ik hem opnieuw.
“Zeg, heb je mijn manuscript gevonden? Ik heb het je vannacht toegestuurd en ik wil dit weekeinde nog eventjes twee hoofdstukken toevoegen, dan is het denk ik klaar,” zei hij.
“Geen kramp? Gewoon geschreven?” vroeg ik dus.
Mijn vraag verbaasde hem. “Ja, natuurlijk!” zei hij. “Het ging heel vlot hoor.” Het feit dat hij voor zijn EMDR-sessie nog niet geloofde dat hij een schrijver was, was hij al bijna weer vergeten.
Kortom: als je niet gelooft dat je een schrijver bent, terwijl je wel een boek wilt schrijven, zoek dan eventjes een EMDR-therapeut bij jou in de buurt. Er zijn er zat en het scheelt jou heel wat frustraties. Mij als schrijfcoach ook trouwens: het werkt een stuk sneller als ik jou er niet meer van hoef te overtuigen dat je het echt kunt.
In dit filmpje zie je hoe EMDR werkt. Daar gaat het overigens over veel zwaardere emotionele trauma’s. En jij hoeft alleen meer af van je overtuiging dat je geen schrijver zou zijn. En als je liever het verhaal van deze schrijver zelf hoort: mail me even, dan krijg je zijn naam van me.