In 7 stappen naar een happy end

happyendWanneer is je tekst klaar?

Wie schrijft kent het probleem: aan een tekst beginnen is nog niet zo’n toer. Maar wanneer is het nou eens klaar?
Met deze 7 stappen breng je je lezer met aandacht en plezier naar de conclusie (Klik hier) of het happy end van je verhaal.
Zowel voor zakelijke teksten als voor plezierschrijverij.

 
Stap 1:
Sluit de deuren

Bedenk waar je verhaal over moet gaan. Zakelijke tekst, fictie of non-fictie: je hebt een thema, een idee, een boodschap die je wilt delen met je lezer. Hoe beter je dat terrein afbakent, hoe meer ruimte je jezelf geeft om uit te weiden over details.
Stap 2:
Informeer naar bijzonderheden

Onderzoek wat je lezer al weet over je onderwerp en start je verhaal daar.
Dit is A, het begin van je tekst.
Stap 3:
Bepaal tot waar je gaat
Wat moet je lezer verzuchten als hij straks je tekst uit heeft? Bedenk het van tevoren en zorg dat je hem of haar daarheen leidt. Dit is Z, het einde van je verhaal, je happy end.
Tussen A en Z voer je straks je lezer aandachtig door het hele alfabet heen tot hij er is.
Stap 4:
Bouw het op en varieer

Bedenk tenminste 3 interessante handelingen, gebeurtenissen of beweringen om de aandacht van je lezer vast te houden. Zet ze bijvoorbeeld in een mindmapje. Wissel positieve en negatieve lading van de gebeurtenissen en emoties af. Begin met een heel interessante, dan de minst interessante, werk zo toe naar het einde, wat weer een knaller is. Dit zijn de ‘stepping stones’ waarlangs je je lezer leidt naar het hoogtepunt van je verhaal.
Stap 5:
Sssssssst… Fantasie spreekt!
Geest wil spelen. Laat daarom in je tekst hier en daar ruimte voor de fantasie van je lezer. Vertel niet wat er aan de hand is, maar schets een sfeerbeeld waardoor hij het zelf kan ontdekken. ‘Show, don’t tell’, wordt deze techniek genoemd.
Schrijf: ‘Hij sloot zijn ogen even. Zijn ademhaling versnelde hoorbaar en zijn neusvleugels bewogen als de vloedlijn – ritmisch en onstuitbaar.’
Niet: ‘Hij werd ongeduldig.’
Stap 6:
Begin. Ga door.

Nu begin je pas met het werkelijke schrijfwerk. Je verbindt de punten van aandacht die je al bedacht had met elkaar in een logische volgorde en maakt er een mooi geheel van.
Reken op drie fases voor je schrijfwerk:

  • -structuur bedenken (stap 1 tm 4),
  • -gezegend schrijven (stap 5 en 6),
  • -ambachtelijk schrijven (stap 7).

Gun jezelf geen uitwegen: je hoeft niet te zitten wachten op inspiratie of zoiets, je hebt je schrijfschema of je mindmapje bij de hand en je gaat gewoon door tot het klaar is.
Stap 7:
Klaar! En nu even opruimen.

Als je met je tekst aangeland bent bij punt Z, je conclusie, de lekkere uitsmijter of het happy end dat je had bedacht voor je verhaal, kun je stoppen.
Maar nog wel eventjes opruimen! Drink even wat, neem pauze. Dat geeft een frisse kijk.
Loop dan je hele verhaal door op losse eindjes, d’s en t’s, alinea’s die beter verwisseld kunnen worden, en meer ambachtelijk schrijfwerk.
Doordat je van tevoren al weet dat je deze klus achteraf doet, hoef je je niet steeds te laten afleiden door grammaticale of andere twijfels tussendoor. Gewoon lekker doorschrijven. Tot het klaar is.

Lees ook: ‘Schrijven met het creatiepentagram’. Te koop voor 14,50 bij je boekhandel of bij Bol.com

Ik heb er genoeg van

Woordmagie: met woorden een vorm vinden die ruimte is.

Woordmagie: met woorden een vorm vinden die ruimte is.


Schrijvers bepalen de gedachten van de lezer. Denken we. Met woorden zouden we een vorm kunnen creeren die ruimte is. Een sierlijk kader rond de creatieve gedachten van de lezer.
Doen we niet.
We schrijven zo exact mogelijk, geven richting, laten het liefst geen ruimte voor twijfels. De lezer ergert zich daar al snel aan en voelt zich gemanipuleerd. Terecht.
Woorden, namelijk, zijn vaak enorm beperkend.

De vleugel ‘seks’ wordt gesloten

Noem, bijvoorbeeld, een band tussen twee mensen ‘relatie’ en er schuift meteen een hele expositieruimte open naar alle overtuigingen die we zoal hebben over ‘relatie’.
Een sokkeltje waarop ‘uniek’ staat, een vitrinekast met voorwerpen als ‘familiefeest’, ’toekomstplannen’ en ‘samen doen’, een mooi uitgelicht hoekje met ‘wederzijdse verplichtingen’ en ‘compromissen sluiten’, misschien zelfs een stilleventje rond ‘samenwonen’.
Noem het ‘gewoon vrienden’ en de hele vleugel ‘seks’ wordt gesloten, terwijl de dependence met ‘leuke dingen doen’ openzwaait.

De kracht van overtuigingen

Dat zit ‘m niet in de woorden zelf, maar in de overtuigingen die we ongemerkt hebben opgebouwd over de invulling van zo’n woord. Ongemerkt en onbewust: we weten vaak pas welke overtuigingen we hebben over een thema als we tegen zo’n vitrinekast aanbotsen en ons afvragen of het nou wel zo terecht is dat het er bij staat. Of als iemand anders uitroept dat deze expositie beter kan worden aangevuld of uitgedund omdat het niet hoort wat er staat.
De kunst is om woorden zo te gebruiken dat er een prachtige ruimte ontstaat, met zorg afgewerkt. Een door de schrijver afgebakende ruimte – zij bepaalt het thema, de rest is vrij –  die de lezer uitnodigt om z’n eigen expositie samen te stellen, zelf te bedenken hoe zo’n woord precies de juiste persoonlijke invulling krijgt. Niet te veel, niet te weinig, precies goed.

Woordmagie en dwarrelwoorden

Deze kunst is Woordmagie. Het klopt precies wat er staat, omdat de tekst vorm geeft aan de ruimte die de lezer aangeboden krijgt. Dat vraagt om een spelende geest van schrijver en lezer. Het vraagt om oprechtheid, tegen het pijnlijke aan. Het vraagt ook om geduld, waarmee je wacht tot precies het juiste woord is neergedwarreld, een dwarrelwoord dat traag en elegant op je hand valt om met een spotje erop in je tekst te worden gehangen via je toetsenbord.

Ik heb er genoeg van

‘Ik heb er genoeg van’ is zulke woordmagie. In mijn omgeving zijn tot mijn grote plezier een paar mensen waarvan ik genoeg heb. Ze lopen de deur niet plat bij me en toch hoef ik ze nooit lang te missen. Het is precies genoeg. Toch kan ik ze beter niet zeggen dat ik schoon genoeg van ze heb, want het zou reuze jammer zijn als ze dat reuzecompliment niet op waarde weten te schatten.
Woordmagie valt dus niet echt mee. Je moet rekening blijven houden met de inrichtingsgewoontes van de ruimte die je creeert door er woorden aan te geven. En je moet er mee leren leven dat je als schrijver niet alles voor het zeggen hebt: je geeft ruimte. Hoe die wordt ingericht is aan je lezer.
 

Schatschrijven in Den Haag

Een prachtige kans om hiermee te spelen, te oefenen en elkaars beste schrijftips te horen dient zich al snel aan: de dagcursus Schatschrijven op zondag 1 september in Den Haag.
Voor 121 euro, incl. btw, maak je een schrijfdag mee vanaf 09.30 waar je helemaal genoeg van hebt om 17.00 uur.

Meer informatie
Inschrijven

Het Creatiepentagram

Zet je gedachten om in woorden op papier.

Zet je gedachten om in woorden op papier.


Ooit overwogen om iets moois te maken? Of het nu gaat om het schrijven van een boek, het opzetten van een bedrijf of het runnen van een organisatie: het Creatiepentagram helpt erbij.
Dat dacht ik tenminste toen ik mijn manuscript erover afrondde. Zojuist heb ik de kans gehad om opnieuw een week lang met een enthousiaste groep mensen intensief te werken met het Creatiepentagram in de praktijk. Tot mijn grote opluchting is het nog steeds echt waar. Het werkt.
Voorjaar 2014 verschijnt het boek.
In de komende tijd ga ik vast wat workshops en cursussen aanbieden om te leren werken met het Creatiepentagram. Kun je mooi later zeggen dat jij bij de eerste mensen zat die het in de praktijk leerden brengen.
Hou de agenda in de gaten dus.

Je schrijflust moet verdubbelen

schrijflustWe lezen gemiddeld vijftien uur per week. In 1975 was dat nog zes uur.
Wat we lezen is wel anders dan toen. Van literaire meesterwerken zijn we overgeschakeld op korte, informatieve, gezellige en tussendoorteksten.
Niet geschreven door woordkunstenaars, maar door jou en mij.
Meer dan twee keer zo vaak zou dus ook bezig moeten zijn met het zoeken van de juiste woorden, met het formuleren van een goede zin, met het beeldhouwen van je gedachten in tekst.

Woordengolven op internet

Dat blijkt uit een onderzoek van de Stichting Lezen. En het is logisch, die verdubbeling van onze tekstactiviteiten. We bloggen, mailen, twitteren en facebooken ons een slag in de rondte. Fijn, voor wie toch al inkt door de aderen had vloeien. Creatief schrijvers blijven. Maar als je terug kijkt naar schrijflust in of voor 1975 zie je duidelijk dat dat helemaal niet voor zo veel mensen geldt.

Zonder schrijflust raak je niet

Toen, voor onze woordengolven op internet, schreef je alleen als je er zin in had. Of als het echt moest; een briefje aan oma, bijvoorbeeld. Nu moet je, als niet-schrijver, hoe dan ook je toetsenbord bestijgen om er woorden uit te rammelen.
Dat is vervelend om te doen.
Het is ook vervelend om te lezen.
Want teksten die zonder schrijflust zijn geschreven, raken vaak de kern niet: het hart van de lezer.

Lustopwekkend

Daarom: eis niet van jezelf dat je schrijflust spontaan ontstaat, alleen maar omdat je nu eenmaal meer dan twee keer zo vaak schrijft als vroeger.
Laat je schrijflust opwekken en wakker kietelen op een vrolijke cursusdag.

Workshop Schatschrijven

Schatschrijven. Voor het opvoeren van je schrijflust.
Zondag 17 maart in Amersfoort.
Je kunt er nog bij.
 

'Ik moet een boek schrijven'

boek met vleugels

Elk boek wil geschreven worden


‘Ik moet een boek schrijven, maar ik weet niet hoe dat gaat. Kun je me helpen?’
Die vraag vind ik regelmatig in mijn mailboxje. ‘Tuurlijk! Kom maar op met je plan,’ schrijf ik dan opgewekt terug.

Let op: toeval!

De formulering verraste me in eerste instantie. Zelf ‘wil’ ik wel eens een boek schrijven. Maar ‘moet’… Toch klopt dat woord behoorlijk met de levenslustige boekendrift die veel auteurs dwingend voelen borrelen. Er zit een vorm van overmacht in.
Je bent met je kop tegen een onderwerp aangeknald en terwijl de buil nog niet eens goed opgekomen is hakken er drie andere toevalligheden in op je schrijfsapklieren.
Oma begint er bijvoorbeeld opeens over dat het zo fijn zou zijn om de geschiedenis van de familie eens vast te leggen. Een vriendin biecht op dat ze hunkert naar een echt mooi boek over, eh, ja, precies dat onderwerp dat je toch al in je hoofd had. In een tijdschrift verschijnt een artikel dat rakelings langs je thema schampt. Zulk soort dingen. Toeval.
En dan moet het kennelijk, dat boek schrijven.

Elk boek wil geschreven worden

Ik geloof daar ook in. Ik vermoed dat er, ergens op een sappig woordenweitje in het universum, ‘books-t0-be’, boekenzaadjes, rustig lopen te grazen tot hun vleugeltjes voldoende kracht hebben om rond te gaan flapperen en zo iemand te vinden die hen moet gaan schrijven.
Oh, ze kunnen gemeen overtuigend zijn hoor, die ongeboren boeken. Soms laten ze je als auteur ook een tijdje oefenen met een ander boek – eentje dat je zelf zo graag zou schrijven – om je, pas als je je technieken beheerst, op het hoofd te meppen met hun werkelijke bedoeling.
Soms grijpen ze je meteen bij de keel. Zit. Schrijf. En dan kan het ze niet schelen dat je geen idee hebt hoe je dat moet doen.

Je hoeft het niet alleen te doen

Voor iedereen die dat is overkomen: verzet is zinloos. Zit. Schrijf. Dan ben je er het snelste van af. Ze laten je toch niet met rust. Als jij dit boek moet schrijven, begin er dan maar gewoon aan.
Het goede nieuws: je hoeft het niet alleen te doen.
Ik help je er graag mee. Niet alleen met het schrijfwerk zelf, maar ook met het temmen van de geest van je boek. ’t Moet wel leuk blijven.
 

Schrijf dat boek
dagworkshop

Alles wat te maken heeft met het schrijven van je boek komt aan de orde op de intensieve schrijfdag ‘Schrijf dat boek’. Zondag 3 maart in Arnhem.
Er zijn nog twee plekken vrij.
Meer informatie over de inhoud van de workshop
Meer informatie over de dag en de kosten
 

10 tips om niet te schrijven

schrijfnietHet verlangen om iets te schrijven kan voor sommige mensen nogal hoog oplopen. Dat is jammer, want schrijven is tijdrovend en levert toch maar zelden roem en geld op. Bovendien komen veel nuttige activiteiten erdoor in de knel en talloze t.v.-programma’s blijven ongezien.
Hier tien beproefde tips om je eigen woorden effectief in de kiem te smoren.
-1- Wacht met schrijven tot je gebeld wordt door een uitgever die je verzoekt een manuscript op te sturen.
-2-  Eis van jezelf dat het een perfecte tekst wordt.
-3- Laat in gedachten steeds je moeder en je oude docent Nederlands meelezen en commentaar leveren op wat je schrijft.
-4- Laat je eerste opzet aan vijf mensen lezen en verwerk hun commentaar en tips zo dat ze allemaal tevreden zijn.
-5- Zoek tenminste vijf briljante boeken over jouw onderwerp en vraag je dan oprecht af wie er op een zesde zit te wachten.
-6- Vergelijk jezelf uitsluitend met topauteurs en wacht met schrijven tot je het net zo mooi kunt zeggen als zij.

-7-
 Schrijf dagelijks drie uur gedisciplineerd en stop als dat niet haalbaar blijkt.
-8- Verwacht van je partner of huisgenoten dat ze je inspireren, motiveren en waarderen als je je onttrekt aan gezamenlijke activiteiten omdat je moet schrijven.
-9- Ga zitten en schrijf gewoon tot de inspiratie opgedroogd is.
-10- Neem feedback niet serieus tot iemand werkelijk begrijpt waar je het over hebt.
Op deze manier houd je beslist tijd over om t.v. te kijken en met vrienden en familie te praten over de plannen voor je boek waar je nu al bijna aan gaat beginnen.

Wil je toch schrijven, doe het dan niet alleen. Laat je op weg helpen met de inspirerende serie van zes avonden: Schrijven om gezien te worden. De feedback van je mede-cursisten en de professionele begeleiding maakt dat je dit keer wel die tekst af maakt. En mooi. Of het nu een boek of een webtekst is.

Perfect voor wie wil of moet schrijven over eigen bedrijf, praktijk of organisatie. Website, blog,  folder, nieuwsbrief, column, sociale media en boek komen aan de orde. Na beoordeling van je slotopdracht kun je een certificaat ontvangen dat door niemand wordt erkend. Kijk in de agenda wanneer we starten.
Meer informatie en inschrijven 

10 tips voor de oprechte polderblogger

Yoeke in de mediaLekker bloggen? Goed plan om daarmee te verleiden en te informeren. Teksten naar Amerikaans recept staan vaak bomvol superlatieven: groter, succesvoller, beter en zakelijker. Dat pakt bij nuchtere Hollanders niet altijd goed uit. Moet dat nou, dat gedoe van ‘name your success’? Nee dus. Tien simpele blogtips voor de oprechte polderblogger die gewoon een goed product of een mooie dienst aanbiedt:
1-    Zet het belangrijkste bovenaan. Laat mij je blog schrijven.
2-    Maak lijstjes. Top tien. Vijf tips. Twaalf feiten. Hapklaar leeswerk.
3-    Houd het kort. 250 woorden. Breek je blog anders in wekelijkse stukjes.
4-    Dring je product of dienst niet op. Noem het. Je klant kiest graag in vrijheid.
5-    Relativeer (oeps, sorry voor punt 1).
6-    Geef ruimte. Witregels nodigen uit tot lezen. Lappen tekst niet.
7-    Zoek onweerstaanbare plaatjes. Beeld wordt makkelijk onthouden.
8-    Maak spannende tussenkopjes en gebruik ‘bold’ voor accenten. Niet te creatief worden: het moet begrijpelijk blijven voor je lezer.
9-    Zeg wat je wilt. Mail me. Schrijf je in. Stort je geld. Haal die bak koffie.
10- Overschreeuw jezelf niet met holle marketingtermen. Je eigen stijl is goed genoeg. En oprechter.
En natuurlijk: zorg dat de techniek in orde is. Links moeten werken. Filmpjes afspeelbaar zijn. Je aanmeldingsformulier moet bij jou terecht komen, ingevuld en wel. Die Ideal-knop moet ook echt geld opleveren.
-Laat de techniek even in orde maken door een vakman (m/v).
-Als je ook de woorden laat kiezen door een professional heb jij zelf lekker je handen vrij voor het werk dat jij het liefste doet. En het beste.

Download hier alles wat je moet weten over bloggen, met de slimste Blogtips
Kijk in de agenda voor meer informatie over workshops

Onzevader als marketingtekst

Onzevader-150x150Onzevader… Toe maar. Je kent ‘m. Teksten die lang mee gaan zijn kennelijk bijzonder knap geschreven, anders zouden we er eerder op uitgekeken zijn. Wie zelf wil schrijven doet er dus verstandig aan om zulke evergreens te bestuderen en te onderzoeken of je iets kunt leren van die schrijfstijl. Misschien kun je er ook iets van toepassen in je eigen tekstwerk.
Een van de beroemdste evergreens, internationaal gewaardeerd en gebruikt zelfs, is natuurlijk het Onzevader.
De intentie van die tekst is groots: contact tussen mens en God leggen, terwijl we helemaal niet weten of God daar wel op zit te wachten. De reden dat de mens die verbinding tot stand wil brengen is ook nog es wat beladen: wij, mensen, willen iets van ‘M. We willen aandacht, brood, vergeving en bescherming – tegen onszelf nota bene -.
Zoiets vraagt een tactische benadering. Precies zo’n tactische benadering als een aanbieder van een product of dienst nodig heeft als hij een nieuwe klant wil benaderen.
Ook daarbij is het belang van de schrijver – zeker in eerste instantie – groter dan dat van de lezer.
Grote groepen mensen zijn ervan overtuigd dat deze tekst effectief is. Laten we daarom eens even kijken wat er herhaalbaar is aan het succes van het Onze Vader en hoe je die kunstgrepen toe zou kunnen passen op je eigen tekstwerk.

Onze Vader – marketingstructuur

Onze Vader Die in de Hemelen zijt,
                  Benoem de positie van je prospect. Zo laat je zien dat je weet wat zijn of haar situatie is. 
                  Bijv.: ‘U draagt dagelijks de verantwoordelijkheid voor uw kinderen.’
Uw Naam worde geheiligd;
                  Laat zien dat je daar respect voor hebt
                  Bijv.: ‘Dat valt nog helemaal niet mee in tijden van crisis!’
Uw Koninkrijk kome;
                  Doe een belofte voor de toekomst
                  Bijv.: ‘Later zullen ze u dankbaar zijn.’
Uw wil geschiede,
                  Benoem de verantwoordelijkheid van je prospect
                  Bijv.: ‘Hun gezondheid hangt af van uw inzet’
gelijk in de Hemel als op de aarde.
                  Benadruk dat nog eens, zodat die niet onderschat wordt
                  Bijv.: ‘Op school, buiten en thuis’
Geef ons heden ons dagelijks brood;
                  Kom pas na deze inleiding tot je eigenlijke voorstel
                  Bijv.: ‘Lees uw kind dus regelmatig voor’
en vergeef ons onze schulden,
                   Rek de welwillendheid van je toekomstige klant nog wat op met een 2e suggestie
                   Bijv.: ‘uit een prachtig sprookjesboek dat wij in de aanbieding hebben’
gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren;
                   Stel een tegenprestatie in het vooruitzicht
                   Bijv.: ‘We geven u daar deze week een mooie korting op.’
en leid ons niet in verzoeking,
                   Raad subtiel de diensten van de concurrent af
                   Bijv.: ‘U vindt het nergens zo goed en goedkoop als bij ons’
maar verlos ons van de Boze.
                   Suggereer dat je product of dienst andere producten of diensten overbodig maakt
                   Bijv.: ‘Zo kan de televisie lekker uit blijven.’
Want van U is het Koninkrijk
                    Herhaal je eerdere respectbetuiging voor de positie van je klant met een belofte
                    Bijv.: ‘Opvoeden wordt een feestje.’
en de kracht en de heerlijkheid
                    Versterk de belofte naar een ideaal resultaat
                    Bijv.: ‘Voor u, maar ook voor uw kinderen en al hun vriendjes!’
tot in eeuwigheid.
                     Benadruk dat dat resultaat blijvend is en dus een goede investering
                     Bijv.: ‘Zelfs uw kleinkinderen zullen u ooit dankbaar zijn voor deze kleine maar oh zo waardevolle traditie!’
Amen.
                     Sluit af met een pay-off die het voornemen van je prospect bevestigt: zo zal het zijn.
                     Bijv.: ‘Sprookjes voorlezen. Voor blije kinderen en gelukkige ouders.’