Hoera! Geen geld!

Er ontstaat een kleurrijke schaduw-economie nu het crisis is, en ik ben er een enthousiast voorstander van.
De laatste paar maanden doe ik meer leuke dingen dan in de afgelopen jaren bij elkaar. Dat komt omdat steeds minder mensen geld hebben om mijn cursussen en workshops te betalen. Hoera! Geen geld!

Grijze, groene of kleurrijke economie

Hoera, want sinds we een crisis hebben maken er meer mensen gebruik van mijn ‘je-geld-of-je-energie-regeling’ en ruilen mijn schrijf- of magiekennis met hun eigen favoriete kunsten. In het nieuws is de grijze economie, waarin halfslachtig belasting ontdoken wordt, maar mijn leven is enorm verrijkt door de gemoedelijke kleurrijke schaduw-economie: het uitruilen van diensten. Veel vrolijker en vriendelijker ook dan wit of grijs!

Betaling in natura

Zo bracht een cursist in ruil voor een dag ‘Werken met energie’ mijn archief op orde, volgde ik een cursus shiatsu, kreeg ik een massagevriendje, sloot een grandioze chocoladedeal, ruilde cursusruimte voor een verhaal, schreef een auteur op hoe het is om mij als auteurscoach te hebben, kreeg ik een Dappere Assistente die me voorziet van de wonderlijkste tips voor nieuwe klussen, ruilde een site voor een paar blogs, mijn tuin werd winterklaar gemaakt en er ligt nog een bed & breakfast-aanbod op een idyllische plek te wachten tot ik tijd heb om nog meer te genieten van een betaling in natura.

An offer you can’t refuse

Het werkt prima dus, die crisis. Al valt het me op dat nog niet iedereen er aan gewend is. Sommige mensen reageren nog steeds, heel ouderwets, met gemopper over prijzen, als ik mijn cursussen aankondig. Geld heeft nu eenmaal eeuwenlang symbool gestaan voor ‘waardering’. Wie mijn werk, meestal ongezien, niet waardeert vindt het soms kennelijk nodig om even te zeggen dat ie te duur is. Gewoon, omdat je anders het idee hebt dat je zou moeten uitleggen waarom je geen zin hebt om iets leuks te doen met schrijfwerk of magie.
Maar wie echt mee wil doen en weinig geld heeft, onderzoekt haar of zijn eigen kwaliteiten en komt tegenwoordig met een aanbod. An offer I can’t refuse… zoals ze dat in het grijze circuit noemen.

Betalen als het kan

Okee, het kost minder tijd om met geld te betalen, dat is een feit. Het is heus wel handig spul hoor, die euro’s. En helemaal zonder zou ik ook niet kunnen. Maar de aanvullende ruildiensten maken het leven wel kleuriger dan geld het maakt.
Bovendien word je je er bewuster van wat je eigenlijk zelf in de aanbieding hebt als bijzondere kwaliteit. Zo worden we allemaal beter van die eh… crisis.

Wat gaan we ruilen?

Kijk dus even op mijn cursusagenda om te zien waar je aan mee wilt doen. Je kunt er nog bij. En als je het nu even niet kunt betalen in euro’s:
Make me an offer. 

Je kunt trouwens ook allerlei diensten ruilen via de Lets-netwerken die door heel Nederland zitten.
 

Happinez e-cursus creatief denken

Voor out of the box denken heb je helemaal geen box nodig, eigenlijk.

Voor out of the box denken heb je helemaal geen box nodig, eigenlijk.


Als een tijdschrift me vraagt om medewerking denk ik dat ik er een artikel voor moet schrijven. Happinez wilde me opeens aan de andere kant van de toonbank hebben.
Zij gingen mij interviewen over ‘out of the box denken’, voor hun nieuwe e-cursus ‘Creatief denken’.

Out of the box en hup, er weer in!

In 3’14” uitleg hoe je creatief denkt… Ik denk niet dat het goed gelukt is. Maar ja, als ik mezelf zie op zo’n filmpje kan ik ook alleen maar dingen denken als: wat zie ik er vreemd uit met make-up! En wat ben ik bol! Kijk. Zo zeg je iets over out of the box, en zo zit je, hup, weer in je eigen box van flauwe zelfkritiek. Moet ik toch nog eens wat aan doen. Voor anderen kan ik het altijd gemakkelijker bedenken, trouwens.
In het echt, met meer tijd en vooral meer activiteit, is creativiteren veel vanzelfsprekender. Uitproberen?
Interview met mij over ‘Out of the box denken’ voor Happinez’ e-cursus Creatief Denken

Amuletten in je portemonnee

Afrikaanse krachtvoorwerpen en amuletten


Of ik ook portemonnees lees, vroeg de redactie van ’10x beter – over geld’, een tv-programma. Tuurlijk. Als ik damestasjes en herenbroekzakken kan lezen, dan moet dat met portemonnees ook kunnen.
Vandaag hadden we dus opnames in, op mijn verzoek, het Afrikamuseum in Berg en Dal. Een aanrader.
Dat staat immers bol van de amuletten en geluksbrengers waar wij, westerlingen, een beetje om moeten giechelen.
Een katoenen koordje om je nek dragen om mooiere borsten te krijgen? Beetje mal. Een lint om je enkel om harder te kunnen lopen? Bijgeloof natuurlijk.
Nee, dan wij, nuchterlingen.
Wij hebben in onze portemonnee – het hart van de damestas, de trofeebuidel van de herenbroekzak –  uitsluitend functionele zaken zitten. Zeggen we.
Maar vandaag las ik opnieuw een aantal portemonnees en kan niet anders concluderen dan dat we, gelukkig maar, ons puur menselijk verlangen naar ondersteunende symbolische objecten niet verloren hebben.

Condoom of vruchtbaarheidsamulet

In veel portemonnees zitten bijvoorbeeld fotootjes van de kinderen. “Zo zijn ze toch een beetje bij me,” is de uitleg.

Westers krachtvoorwerp met stamduiding (winkelpasjes)


Of een sieraad. “Gekregen van een vriendin, kapot, maar zoiets doe je niet weg.” Nee. Maar de keuze om het altijd bij je te dragen in je portemonnee is nou ook weer het andere uiterste.
En een hele grappige: veel Afrikaanse amuletten en krachtvoorwerpen zijn gericht op het vergroten van de vruchtbaarheid. Die draag je dus altijd met je mee. Westerse vrouwen, daarentegen, hebben vaak in hun portemonnee een stripje van de pil, of een condoom.
Kun je maar beter bij je hebben, voor het geval dat… Ook al zijn ze al lang en breed over datum. Zo is aan de spullen die we met ons meedragen veel te zien over wat een samenleving belangrijk vindt. Kinderen krijgen, of juist voorkomen.

Winkelpasje: ‘Ik hoor bij deze stam’

Bij een stam horen, met een bijzondere gevlochten ketting, is in Afrika belangrijk. Hier draag je een winkelpasje bij je. Bij die zaak wil je vaker komen. Daar voel je je vertrouwd, die past bij je.
Nee, dat is niet ‘puur praktisch’, want de meeste winkelpasjesdrager geven ruiterlijk toe dat ze het ding altijd vergeten als ze in de betreffende winkel zijn. De symbolische waarde is belangrijker: ‘hier hoor ik bij.’ En om dat te bewijzen gaan ze me een voorkeursbehandeling geven met korting. Winkelpasjes zijn de magische objecten van het westen, waar onze identiteit aan is af te lezen.
De uitzending van deze aflevering van 10xbeter – geld – is inmiddels geweest en kun je bekijken op de ‘film’pagina van deze site.

Vrijdag de 13e – geluksdag voor heidenen

Rituelen om vruchtbaarheid te bevorderen en de godin gunstig te stemmen


Heel lang geleden werd de tijd nog berekend aan de hand van de beweging van de zon, de maan en de sterren.
Als de maan dertien maal vol was geweest, waren er vier seizoenen verstreken. Da’s altijd handig om te weten als je geen CV of airco hebt en bovendien afhankelijk bent van zaai- en oogsttijden en een beetje knap weer.

Opwindende rituelen

Dit was de tijd dat de begeerlijke maar onberekenbaar energieke vruchtbaarheidgodin Freya ruim voldoende aandacht en respect eiste. Haar Werk, zorgen dat er voldoende te eten zou zijn en genoeg lammetjes en kinderen geboren zouden worden, werd natuurlijk van harte ondersteund met offers en opwindende rituelen. Bij die rituelen stonden vanzelfsprekend alle handelingen centraal die ook een bijdrage konden leveren aan het doorgeven van het leven. Gezellige boel dus, bij die heidenen.

Symbool van Wilde Zeden

Daar moest maar snel een einde aan gemaakt worden, vonden de nieuwe machthebbers, de kerkvorsten die een rendabeler model van spiritualiteit wilden installeren.
Vrijdag – genoemd naar de enthousiaste vruchtbaarheidsgodin – de dertiende – als in de dertiende maand die verklapte dat er eerder naar de maan zelf dan naar de kalender werd gekeken en dus symbool van heidendom en Wilde Zeden – werd willens en wetens in een kwaad daglicht gesteld.
Vrijdag de dertiende werd het symbool van alles wat opwindend, voortplantingsgericht, heidens en ongetemd was.
Een goed Christen moest ervoor uitkijken.

Valt er nog wat te vrijen?

Heidenen, daarentegen, zouden vandaag juist extra veel lol kunnen hebben.
Dit is onze dag! Valt er nog wat te vrijen?
Niet voor mezelf hoor, maar om de traditie in ere te houden.
 

Wabi Sabi – de schoonheid van de imperfectie

De plek waar het licht binnen komt

Kunstwerk van Arild Veld


“There’s a crack in everything. That’s how the light gets in.”
De dichtregel werd beroemd toen Leonard Cohen, de Maestro, het zong, maar eigenlijk schreef de Perzische dichter Rumi het. ‘Er zit een scheur in alles. Zo komt het licht binnen.’
Dat geldt in hoge mate voor een dierbaar kopje, nog van mijn oma geweest, waar een scherfje af is. Voor de vergeelde foto en voor het laken met een klein hoekje verstelwerk, met zorg aangebracht. Wabi Sabi.
De tijd dat we alles wegpleurden als het niet meer perfect was is gelukkig voorbij. Natuurlijk, we leven nog steeds in overvloed. Maar we repareren ook weer spullen. En we neigen er zelfs voorzichtig naar om ook mensen met een rimpel of een bizar deukje in de creatieve geest te waarderen. Wabi Sabi.
Lees het artikel dat ik schreef over WabiSabi voor Libelle Balance in 2011

Schoonheid van imperfectie

webtekst-150x150Wabisabi is een prachtig principe uit de Japanse filosofie en betekent, kort samengevat: de schoonheid van de imperfectie. De vijver leeft pas als het perfect rimpelloze oppervlak wordt bewogen door de kikker die er in springt. Marketing en reclame zijn bij uitstek gebieden waar ons jarenlang juist ‘perfectie’ werd voorgeschoteld. Het perfecte jongetje met petje grinnikt om z’n pindakaas. De perfecte vrouw steekt haar perfecte voet in een perfecte schoen. Om doodmoe van te worden, al die gladde perfectie. Beledigend, ook wel. Want tijdenlang leek het alsof imperfectie geen bestaansrecht meer had. Althans; niet in het openbaar, niet in de foto’s en films op t.v., in krant en tijdschrift. Dat geeft problemen natuurlijk, al was het maar omdat we zelf maar al te goed onze eigen imperfectie kennen en die dus steeds harder onzichtbaar proberen te maken. Botox. Sausjes. Alter ego’s. Tegelijkertijd werd het verlangen naar ‘echt genieten’ steeds heviger – gestimuleerd door diezelfde advertenties. Maar hoe kun je echt genieten als je je schaamt voor je imperfectie?

Perfectie houdt de dood buiten

Toegegeven. Perfectie lijkt aantrekkelijk. Het houdt de gedachte aan verval en de dood buiten. Zodra het duister zich aandient, in de vorm van slijtage, een vlek, een kras, een afgebroken pootje, verwijderden we het uit onze samenleving. Zelfs oude mensen, met rimpelige lichamen, hebben we liever niet in ons blikveld. Hoe dichter we het verval en de dood op onze hielen voelen, hoe krampachtiger we ons omringen met perfectie.

Transformatie wint van perfectie

Het lijkt daardoor misschien alsof wij, mensen, de baas zijn over de materie, maar misschien heeft de materie wel van ons gewonnen. Die begerenswaardige staat van perfectie is immers uitsluitend vol te houden door strikt levenloze voorwerpen. De vaas die nooit gebruikt wordt kan in alle rust perfect van vorm blijven. Een auto die altijd in de garage staat loopt nooit een deukje op en blijft prachtig in de lak zitten. Kiezen voor leven betekent bereid zijn te veranderen, een deukje op te lopen. Wijs worden betekent verdriet verwerken, pijn voelen. Wie die donkere kant van het leven buiten wil sluiten, komt nooit tot volle bloei.
Waar de donkere kant van het leven steeds voelbaarder aanwezig wordt – tijden van economische crisis, bezuinigingen, het wegvallen van zekerheden en meer rampspoed – is de perfectie al snel niet meer in stand te houden. De beweging, het leven, de ontwikkeling, de natuurlijke weg van ontstaan – groei – bloei – verval – transformatie wint van het statische levenloze perfecte.

Creatie is imperfect

oefeningbaartkunstWie schrijft of op een andere manier creeert, weet dat je creatie alleen in je hoofd perfect is. Tijdens het schrijven, schilderen, timmeren of tuinieren, heb je te maken met noodzakelijke praktische aanpassingen. Je verhaal gaat een andere kant op dan je had gepland. Het blauw dat je mengde blijkt paarser te zijn dan je het bedoelde. De elegante zwaluwstaartverbinding werkt niet goed met dit hout. Hoe dan ook: er komen barstjes in het perfecte beeld van wat je zou gaan maken, omdat je het maakt.
Kun je dat niet verdragen, blijf je verkrampt vasthouden aan hoe het had moeten worden, dan kun je niet creeren. Daarom is ‘de kunstenaar’, waaronder ik iedereen versta die iets nieuws toevoegt aan de wereld, materie, beeld, idee of evenement, per definitie overgeleverd aan wabi sabi. Geniet er maar van. Daar zonder zou er niets zijn. En vooral jij niet.
 

Moederdag, protestdag

Vrouwen nemen het voortouw tegen de oorlog in 1800 om hun zonen te beschermen.

Vrouwen nemen het voortouw tegen de oorlog in 1800 om hun zonen te beschermen.


“Moederdag is een uitvinding van Hitler,” zei mijn moeder toen ik oud genoeg was om niet elk jaar weer een blij verraste glimlach nodig te hebben voor mijn zelfgeknutselde schilderijlijstjes-met-macaroni-randje.
“Voor mij hoeft die flauwekul echt niet. Ik heb er zelf voor gekozen om moeder te zijn, daar hoef ik geen cadeautjes voor te hebben.” Mijn moeders politieke geaardheid ontsloeg mij zo van een levenslange bezoekplicht op de tweede zondag van mei.

Verheerlijking van het moederschap

De verklaring van mijn moeder vond ik absoluut afdoende. Natuurlijk: verheerlijking van het moederschap, zodat vrouwen opgewekt en zonder klagen zullen blijven werpen als broedmachines en zo voor nieuw kanonnenvlees zorgen, past helemaal in de totalitaire staatsgedachte.
In nazi Duitsland is inderdaad met overgave en veel enthousiasme campagne gevoerd voor moederdag. Mijn moeder heeft dus, laat dat duidelijk zijn, volkomen gelijk.

Moederdag als protest tegen oorlogsgeweld

Maar de eerste ‘moderne’ moederdag was al een heel stuk eerder en had een totaal andere achtergrond.
Zij werd uitgeroepen door de Amerikaanse suffragette Julia Ward Howe. In 1870 schrijft zij in Boston een manifest waarin zij oproept tot een internationale Moederdag. Op deze dag kunnen vrouwen dan gezamenlijk protesteren tegen het feit dat er zoveel mannen; echtgenoten en zonen, worden geofferd in zinloze oorlogen met belangen waar zij zelf geen deel van uitmaken. Julia Ward Howe is tot het schrijven van dit briesend moedermanifest gedreven door de Civil War, waarin zij zelf haar geliefde kwijtraakt.

Moederdagproclamatie van Julia Ward Howe, Boston (1870)

Julia-Ward-Howe-150x150“Arise, then, women of this day! Arise all women who have heart, whether our baptism be that of water or tears!
Say firmly:
‘We will not have our great questions decided by irrelevant agencies. Our husbands shall not come to us, reeking with carnage, for caresses and applause. Our sons shall not be taken from us to unlearn all that we have been able to teach them of charity, mercy and patience. We women of one country will betoo tender of those of another country to allow our sons to be trained to injure theirs.’
In the name of womanhood and of humanity, I earnestly ask that a general congress of women without limits of nationality may be appointed and held at some place deemed most convenient and at the earliest period consider with its objects to promote the alliance of the different nationalities, the amicable settlement of international questions, the great and general interests of peace.”
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik nou weer schilderijlijstjes-met-macaronirandjes ga brengen naar mijn moeder. En dat zal ze enorm waarderen. Elke dag van het jaar weer.